Giáo sư Đặng Thai Mai (1902-1984) là một trong những trí thức tiêu biểu nhất của dòng họ Đặng ở làng Lương Điền, xã Thanh Xuân, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An. Ông là một nhà văn hóa lớn, nhà giáo dục, nhà nghiên cứu phê bình văn học xuất sắc, người có công rất lớn trong nền văn học cách mạng Việt Nam.
Sinh ra trong một gia đình có truyền thống khoa bảng và yêu nước, Đặng Thai Mai sớm tiếp thu tinh thần yêu nước và hiếu học. Ông từng học tại trường Quốc học Vinh, sau đó thi đỗ vào trường Cao đẳng Sư phạm Đông Dương ở Hà Nội.
Trong suốt cuộc đời hoạt động của mình, Đặng Thai Mai đã có những đóng góp to lớn cho nền văn học nước nhà. Ông là tác giả của nhiều công trình nghiên cứu văn học có giá trị, như “Văn học khái luận”, “Mấy điều tâm đắc về thời đại văn học Lý – Trần”, “Nguyễn Trãi”, “Đặc sắc của văn học cổ điển Việt Nam qua nội dung Truyện Kiều”…
Đặng Thai Mai cũng là một nhà giáo tâm huyết, đã dành hơn 50 năm để truyền bá tri thức cho nhiều thế hệ học trò. Ông từng giảng dạy tại nhiều trường đại học lớn trong và ngoài nước, đào tạo ra nhiều nhân tài cho đất nước.
Năm 1982, Đặng Thai Mai được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học – Nghệ thuật cho những đóng góp xuất sắc của ông trong lĩnh vực nghiên cứu và phê bình văn học. Nhiều tác phẩm của ông đã được tặng giải thưởng này, trong đó có hai công trình được xem là thành công nhất: “Văn thơ Phan Bội Châu” và “Văn thơ yêu nước đầu thế kỷ XX”.
Giáo sư Đặng Thai Mai không chỉ là một nhà văn hóa lớn, mà còn là một người có đạo đức cao đẹp. Ông luôn sống gần gũi với nhân dân, quan tâm đến sự nghiệp giáo dục và phát triển văn hóa của đất nước. Hình ảnh của ông sẽ mãi là tấm gương sáng cho các thế hệ con cháu noi theo.
