Dòng họ Đặng ở làng Lương Điền, xã Thanh Xuân, huyện Thanh Chương, Nghệ An từ lâu đã nổi tiếng với truyền thống hiếu học và khoa bảng. Một trong những yếu tố quan trọng góp phần hun đúc nên truyền thống đó chính là “Tam Thai Sơn phòng Tàng thư” – một thư viện gia đình đồ sộ, lưu giữ kho tàng tri thức phong phú, đa dạng.
“Tam Thai Sơn phòng Tàng thư” được Phó bảng Đặng Nguyên Cẩn xây dựng và bồi đắp qua nhiều năm. Trong suốt quãng thời gian làm quan và dạy học, ông đã tích cóp được rất nhiều sách vở quý giá, từ kinh sử, sử ký, địa lý đến các tác phẩm văn học, triết học của Đông Tây kim cổ.
Thư viện này không chỉ là nơi lưu trữ sách, mà còn là một trung tâm học tập sôi nổi của dòng họ Đặng và người dân trong vùng. Con cháu trong dòng họ được tiếp cận với kho tàng tri thức phong phú, từ đó nuôi dưỡng niềm đam mê học hỏi và phát triển tài năng.
Chính “Tam Thai Sơn phòng Tàng thư” đã góp phần hun đúc nên nhiều nhân tài cho dòng họ Đặng và đất nước. Đặng Thai Mai, con trai của Đặng Nguyên Cẩn, đã từng dành nhiều thời gian tìm tòi, học hỏi trong thư viện này. Ông đã trở thành một học giả nổi tiếng, một cây đại thụ của nền văn học Việt Nam.
Không chỉ có Đặng Thai Mai, nhiều thế hệ con cháu khác trong dòng họ cũng được thụ hưởng nguồn tri thức quý báu từ “Tam Thai Sơn phòng Tàng thư”. Họ đã trở thành những người có học vấn uyên bác, có đóng góp cho xã hội trên nhiều lĩnh vực.
Ngày nay, “Tam Thai Sơn phòng Tàng thư” không còn nguyên vẹn như xưa, nhưng ý nghĩa và giá trị của nó vẫn còn nguyên vẹn. Đó là biểu tượng cho truyền thống hiếu học của dòng họ Đặng, là nguồn cảm hứng cho thế hệ trẻ tiếp tục con đường học tập, nghiên cứu, và cống hiến cho đất nước.
Việc khôi phục và phát huy giá trị của “Tam Thai Sơn phòng Tàng thư” là một nhiệm vụ quan trọng, góp phần bảo tồn và phát huy truyền thống văn hóa của dòng họ Đặng nói riêng và của dân tộc Việt Nam nói chung.
